1. Tình trạng thiếu hụt lao động tại Nhật Bản năm 2025
1.1. Dân số già hóa và tỷ lệ sinh thấp
Nhật Bản đang đối mặt với tình trạng thiếu hụt lao động nghiêm trọng do dân số già hóa và tỷ lệ sinh thấp. Theo dữ liệu từ Bộ Nội vụ và Truyền thông Nhật Bản, dân số trong độ tuổi lao động (20-64 tuổi) đã giảm đáng kể trong những năm gần đây. Điều này dẫn đến việc các doanh nghiệp gặp khó khăn trong việc tuyển dụng nhân sự, đặc biệt là trong các ngành nghề đòi hỏi kỹ năng cao hoặc lao động phổ thông. (Trích theo nguồn Dân trí)
1.2. Tác động đến nền kinh tế và doanh nghiệp
Theo nguồn tin Báo Nhân Dân điện tử, tình trạng thiếu hụt lao động không chỉ ảnh hưởng đến hoạt động sản xuất kinh doanh mà còn đe dọa đến sự ổn định của nền kinh tế Nhật Bản. Nhiều doanh nghiệp, đặc biệt là các doanh nghiệp nhỏ và vừa, đã phải đối mặt với nguy cơ phá sản do không thể duy trì hoạt động sản xuất khi thiếu nhân lực cần thiết.
2. Các ngành nghề đang thiếu hụt lao động nghiêm trọng
2.1. Ngành công nghệ thông tin (IT)
Với sự phát triển nhanh chóng của công nghệ, nhu cầu về nhân lực trong ngành IT tại Nhật Bản ngày càng tăng cao. Tuy nhiên, nguồn cung lao động trong nước không đủ đáp ứng, dẫn đến việc các doanh nghiệp phải tìm kiếm nhân lực từ nước ngoài.
2.2. Ngành xây dựng
Ngành xây dựng tại Nhật Bản đang thiếu hụt nghiêm trọng lao động, đặc biệt là trong bối cảnh các dự án hạ tầng lớn được triển khai để chuẩn bị cho các sự kiện quốc tế và đối phó với thiên tai. Sự thiếu hụt này tạo ra cơ hội lớn cho lao động nước ngoài, trong đó có Việt Nam.
2.3. Ngành điều dưỡng và chăm sóc sức khỏe
Dân số già hóa nhanh chóng khiến nhu cầu về dịch vụ chăm sóc sức khỏe tăng cao. Ngành điều dưỡng đang thiếu hụt nghiêm trọng nhân lực, đặc biệt là những người có kỹ năng và kinh nghiệm trong chăm sóc người cao tuổi.
2.4. Ngành nông nghiệp
Nông nghiệp là một trong những ngành nghề truyền thống của Nhật Bản, nhưng hiện nay đang đối mặt với tình trạng thiếu hụt lao động do lực lượng lao động già đi và thiếu người kế thừa. Điều này mở ra cơ hội cho lao động nước ngoài tham gia vào lĩnh vực này.
2.5. Ngành chế biến thực phẩm
Ngành chế biến thực phẩm cũng đang thiếu hụt lao động, đặc biệt là trong các nhà máy sản xuất thực phẩm chế biến sẵn. Nhu cầu tuyển dụng lao động nước ngoài trong ngành này ngày càng tăng.
3. Chính sách thu hút lao động nước ngoài của Nhật Bản
3.1. Visa kỹ năng đặc định (Tokutei Ginou)
Nhật Bản đã triển khai chương trình visa kỹ năng đặc định nhằm thu hút lao động nước ngoài có kỹ năng vào làm việc trong các ngành nghề đang thiếu hụt nhân lực. Visa này được chia thành hai loại:
- Visa kỹ năng đặc định loại 1: Cho phép lao động nước ngoài làm việc trong 14 ngành nghề với thời hạn tối đa 5 năm.
- Visa kỹ năng đặc định loại 2: Cho phép lao động có kỹ năng cao làm việc không giới hạn thời gian và có thể bảo lãnh gia đình sang Nhật Bản.
Để biết thêm thông tin chi tiết về visa kỹ năng đặc định, bạn có thể tham khảo tại trang web của Đại sứ quán Nhật Bản tại Việt Nam: Embassy of Japan in Vietnam
3.2. Chính sách mới thay thế chương trình thực tập sinh kỹ thuật
Trích thông tin từ Báo Nhân Dân điện tử, Nhật Bản đang xem xét thay thế chương trình thực tập sinh kỹ thuật bằng một hệ thống mới nhằm thu hút lao động nước ngoài có kỹ năng. Hệ thống này dự kiến sẽ được áp dụng từ tháng 6/2027, cho phép người lao động sau 3 năm có thể chuyển sang chế độ thị thực lao động kỹ năng đặc định có thời hạn lưu trú dài hơn.
4. Cơ hội cho người lao động và du học sinh Việt Nam
4.1. Nhu cầu tuyển dụng lao động Việt Nam
Người lao động Việt Nam hiện đang chiếm tỷ lệ lớn trong số lao động nước ngoài tại Nhật Bản. Với sự thiếu hụt lao động nghiêm trọng, Nhật Bản đang mở rộng cơ hội cho lao động Việt Nam trong các ngành nghề như xây dựng, điều dưỡng, nông nghiệp và chế biến thực phẩm.
4.2. Lợi ích khi làm việc tại Nhật Bản
Làm việc tại Nhật Bản mang lại nhiều lợi ích cho người lao động Việt Nam, bao gồm:
- Mức lương hấp dẫn: Mức lương trung bình cao hơn so với nhiều quốc gia khác trong khu vực.
- Môi trường làm việc chuyên nghiệp: Nhật Bản nổi tiếng với môi trường làm việc nghiêm túc và chuyên nghiệp.
- Cơ hội học hỏi và phát triển bản thân: Người lao động có cơ hội nâng cao kỹ năng và tích lũy kinh nghiệm quý báu.
5. Kết luận
Tình trạng thiếu hụt lao động tại Nhật Bản năm 2025 mở ra nhiều cơ hội cho người lao động và du học sinh Việt Nam. Với các chính sách thu hút lao động nước ngoài và chương trình visa kỹ năng đặc định, người Việt có thể tận dụng cơ hội này để phát triển sự nghiệp tại Nhật Bản. Tuy nhiên, để thành công, người lao động cần chuẩn bị kỹ lưỡng về kỹ năng, ngôn ngữ và hiểu rõ các quy định liên quan.
